Sốt xuất huyết là căn bệnh truyền nhiễm phổ biến do muỗi mang virus lan ra thường gặp ở miền bắc nước ta và chủ yếu ở các nước nhiệt đới, cận nhiệt đới. Là một bệnh được đánh giá là nghiêm trọng nên việc chăm sóc bệnh nhân bị sốt xuất huyết rất quan trọng. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giải đáp cho bạn câu hỏi: Sốt xuất huyết có được tắm gội không? Và cần lưu ý những gì khi tắm gội cho bệnh nhân sốt xuất huyết?
Những điều cần biết về sốt xuất huyết
Để trả lời các câu hỏi bên trên bài viết sẽ chia sẻ các thông tin về bệnh sốt xuất huyết mà bạn nên nắm rõ như nguyên nhân, dấu hiệu, các giai đoạn sốt xuất huyết, triệu chứng và biến chứng của bệnh.
Nguyên nhân gây ra sốt xuất huyết
Sốt xuất huyết do vi rút Dengue gây ra. Hiện nay khoa học phát hiện ra tổng bốn loại vi-rút sốt xuất huyết: DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4. Virus này sẽ được truyền từ người bệnh sang người lành bởi muỗi vằn Aedes aegypti, chúng thường thường sống ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới có ao tù và điều kiện vệ sinh kém.
Dấu hiệu và triệu chứng của bệnh sốt xuất huyết
Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh sốt xuất huyết phụ thuộc vào loại sốt xuất huyết và mức độ nghiêm trọng của bệnh.
Hiện nay bệnh được phân ra làm ba loại sốt xuất huyết: sốt xuất huyết nhẹ, sốt xuất huyết có chảy máu và sốt xuất huyết Dengue (hội chứng sốc sốt xuất huyết).
Các triệu chứng phổ biến nhất của sốt xuất huyết nhẹ là:
– Sốt cao lên đến 40,5 độ C.
– Nhức đầu dữ dội ở vùng trán, đau sau hốc mắt.
– Đau khớp và cơ.
– Buồn nôn và ói mửa.
– Phát ban.
Các triệu chứng của sốt xuất huyết chảy máu sẽ bao gồm tất cả các triệu chứng của sốt thể nhẹ và xuất hiện thêm tổn thương mạch máu và hệ bạch huyết, chảy máu cam và bầm tím do chảy máu dưới nướu và da.
Các triệu chứng của sốt xuất huyết Dengue (hội chứng sốc sốt xuất huyết) bao gồm tất cả các triệu chứng của sốt xuất huyết nhẹ cộng với các đợt chảy máu với rò rỉ huyết tương, chảy máu trong ồ ạt và sốc bên ngoài (hạ huyết áp).
Biến chứng nguy hiểm của sốt xuất huyết
Các biến chứng là giai đoạn sau của triệu chứng nếu không được điều trị của bệnh sốt xuất huyết và có thể rất nghiêm trọng cũng như đe dọa đến tính mạng. Một số biến chứng phổ biến hay gặp như sau:
– Chảy máu trong: chảy máu trong não, phổi, ruột hoặc gan.
– Hội chứng suy gan: Gây ra các triệu chứng như vàng da, vàng mắt, đau vùng bụng bên phải.
– Hội chứng suy thận: Gây ra các triệu chứng như phù mặt, phù chân và đi tiểu ít hoặc không đi tiểu.
– Hội chứng suy tim: Gây ra các triệu chứng như khó thở, ho khan và nhiều đờm.
– Nhiễm trùng máu: Gây ra các triệu chứng như lú lẫn, rét run và tim đập nhanh.
Các giai đoạn của bệnh sốt xuất huyết
Đề phòng các triệu chứng trở nên nguy hiểm thành biến chứng, mọi người cần nắm rõ quá trình sốt xuất huyết để đưa ra các phương án điều trị kịp thời. Và các giai đoạn của sốt xuất huyết bao gồm:
– Thời gian ủ bệnh: 4-7 ngày. Lúc này, tùy theo cơ địa, virus sẽ tăng dần khả năng miễn dịch của cơ thể, khi đủ số lượng virus cơ thể sẽ bộc lộ các triệu chứng và chuyển sang giai đoạn tiếp theo.
– Giai đoạn sốt: Giai đoạn này thường kéo dài từ 2 đến 7 ngày và có các triệu chứng giống như cảm cúm. Đây không phải là giai đoạn nguy hiểm nên các triệu chứng điển hình như nhức đầu, đau họng và buồn nôn rất ít xảy ra. Đặc biệt sốt cao khoảng 39-40℃
– Giai đoạn nguy kịch: Hầu hết bệnh nhân không bị sốt ở giai đoạn này. Tuy nhiên, đây là thời điểm nguy hiểm để xác định bệnh có tiến triển năng hay không. Ở giai đoạn này, virus sốt xuất huyết làm suy yếu hệ thống miễn dịch. Do đó, lượng bạch cầu và tiểu cầu bị giảm đi rất nhiều ảnh hưởng lớn đến sức đề kháng.
– Giai đoạn hồi phục: Cơ thể đã thải trừ gần hết chất độc và phục hồi dần cơ năng. Lúc này, nhịp tim và huyết áp đã ổn định, bạn có thể sẽ tiểu nhiều và thèm ăn hơn.
Sốt xuất huyết có được tắm gội không?
Bệnh nhân sốt xuất huyết thường rất lo lắng vì không biết có tắm được không. Một số bệnh nhân chọn cách lau mình bằng nước ấm vì sợ rằng nếu tắm sẽ bị ốm hoặc sốt nặng hơn.
Nhưng trên thực tế, khi đã mắc sốt xuất huyết, người bệnh vẫn có thể tắm rửa bình thường và chú ý:
– Nên tránh tắm hoặc ngâm mình lâu trong nước và chỉ tắm bằng nước ấm vừa phải.
– Không bao giờ tắm trong nước lạnh.
– Khi gội đầu, nhất là phụ nữ tóc dày, nên sấy khô, không để ướt lâu, nên sấy với gió ấm.
– Nên tránh chà xát mạnh da đầu, da khi tắm, nhất là khi bị sốt xuất huyết với số lượng tiểu cầu thấp, vì điều này có thể gây chảy máu dưới da và cơ, rất nguy hiểm.
– Vào ngày thứ 3 đến ngày thứ 7 của bệnh, sẽ gây ra các mảng xuất huyết dưới da với mức độ đỏ hoặc bầm tím khác nhau, người bệnh có thể còn bị chảy máu cam hoặc chảy máu nướu răng. Các vết bầm tím thường xuất hiện ở mặt trước của chân, mặt trong của cánh tay, bụng, đùi,… Do đó, nên hạn chế tắm trong giai đoạn này, vì thành mạch máu giãn ra, làm chảy máu trầm trọng hơn.
Vì vậy, tùy từng trường hợp và tình trạng nặng hay nhẹ của bệnh nhân, tùy giai đoạn của bệnh mà có thể quyết định bệnh nhân có nên tắm hay không. Tốt nhất là lau khô người bằng khăn ấm trong trường hợp nặng. Và nếu vì lý do nào đó bệnh nhân cần phải tắm, bệnh nhân nên được tắm bằng nước ấm. Không dùng nước lạnh để tắm vì nó làm co mạch ngoài da và làm giãn mạch bên trong, làm tăng nguy cơ tử vong.
Một số điều khiến bệnh lâu khỏi
Vì một số điểm không chú ý mà khi bệnh có triệu chứng kéo dài khiến nhiều bệnh nhân nghĩ rằng do tắm rửa tuy nhiên nó lại có thể do các nguyên khác như:
– Chủ quan trong việc tự chữa trị: Nhiều bệnh nhân chủ quan không đi khám vì triệu chứng bệnh quá nhẹ hoặc đã có kinh nghiệm. Nhưng điều này hoàn toàn không nên. Mặc dù các biểu hiện của bệnh không nghiêm trọng nhưng người bệnh nên đi khám để được bác sĩ chẩn đoán và hướng dẫn cách chăm sóc, điều trị cũng như theo dõi để xác định các nguy cơ tiến triển của bệnh. Nếu bệnh tiến triển nặng không được điều trị nhanh chóng, bệnh có thể lâu khỏi thậm chí bệnh nhân có thể bị tổn thương não, chảy máu trong và tử vong.
– Hạ sốt là khỏi bệnh tắm liền nước lạnh: Hết sốt không có nghĩa là khỏi bệnh mà là giai đoạn nguy hiểm của bệnh vì lúc này tiểu cầu xuống thấp có thể gây xuất huyết. Vì vậy, đây là giai đoạn người bệnh cần được chăm sóc cẩn thận, và cũng không nên tắm ở giai đoạn này. Lúc này bệnh nhân cần theo dõi từng thay đổi nhỏ trên cơ thể để có hướng điều trị kịp thời.
– Chủ quan nghĩ sốt xuất huyết mắc rồi thì không bị nữa: Nguyên nhân của bệnh này là virus sốt xuất huyết. Có bốn chủng vi-rút sốt xuất huyết này: DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4. Vì vậy, ngay cả khi đã nhiễm SXH với chủng DEN-1, vẫn có khả năng lây nhiễm 3 chủng còn lại.
Cách chăm sóc bệnh nhanh đúng cách để mau khỏi bệnh
Để mau khỏi sốt xuất huyết ta cần chú ý:
Giữ môi trường ăn ở, sinh hoạt sạch sẽ
Tất cả chúng ta đều biết vệ sinh quan trọng như thế nào và giữ một nơi sạch sẽ khiến chúng ta cảm thấy khỏe mạnh cũng như đẩy lùi sự phát triển của muỗi. Đối với thời gian lưu trú của bệnh nhân sốt xuất huyết, sẽ cần chú ý:
Khăn trải giường, vỏ gối và chăn được thay hàng ngày. Điều này không chỉ giữ cho giường của bệnh nhân sạch sẽ và ngăn mầm bệnh phát triển dưới gầm giường, mà còn làm cho chiếc giường trở nên tươi mới và có sức sống hơn. Ngoài ra, nếu người bệnh bị sốt, đổ mồ hôi nhiều sẽ khiến gối rất ướt và khó chịu.
Dọn dẹp nhà cửa: Công việc này không chỉ bao gồm lau, rửa và phủi bụi mà còn dọn dẹp những thứ bừa bộn không cần thiết, cắt tỉa cây cảnh, kiểm tra và thu dọn mọi nơi.
Tắm gội: Mặc dù khi sốt không nên tắm nhưng cơ thể bạn sẽ yếu đi nếu nó bị bẩn dài ngày. Điều đó không tốt cho mồ hôi, bã nhờn, tế bào da chết và vi khuẩn tích tụ trên da của người bệnh. Nên khuyến khích người bệnh tắm nước nóng ít nhất 1-2 ngày một lần. Nếu quá khó khăn, bệnh nhân có thể được khuyên sử dụng các loại dầu gội khô thảo dược để làm sạch cơ thể và góp phần tăng cường sức khỏe nhờ các thành phần tự nhiên.
Thực hiện chế độ ăn đầy đủ dinh dưỡng
Chế độ dinh dưỡng rất quan trọng đối với người bệnh. Người bệnh cần có chế độ dinh dưỡng hợp lý để nhanh hồi phục và khỏe mạnh. Cho dù đó là sốt xuất huyết, sốt rét, cúm dưới bất kỳ hình thức nào, hay thậm chí là đau bụng nhẹ hoặc ngộ độc thực phẩm, điều đầu tiên bệnh nhân nhận thấy là chán ăn, buồn nôn, nôn trong khi ăn. Nhưng việc thiếu thức ăn khiến họ suy yếu, giảm khả năng chống lại bệnh tật, chậm hồi phục và thậm chí khiến bệnh nhân chán ăn… lâu dài
Để kết thúc sự đau đầu về quá trình bổ sung dinh dưỡng hay thực hiện chế độ ăn có đầy đủ những điều sau:
– Đảm bảo uống đủ nước vì bệnh sẽ sẽ làm tăng nguy cơ mất nước, đặc biệt nếu họ bị sốt. Vì vậy, hãy cố gắng uống ít nhất 8 ly chất lỏng (nước, trà, nước dừa, sữa, nước trái cây, v.v.) trong ngày.
– Không ép ăn: Có thể người bệnh không đói nên đừng ép họ. Đồng thời, có bổ sung chất dinh dưỡng qua đường uống như, nước dừa và súp để người bệnh dễ tiếp nhận.
– Trái cây: Bổ sung các loại trái cây này có vị ngọt, nhiều nước, sảng khoái và giàu vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa để hỗ trợ quá trình phục hồi.
– Khi bệnh nhân có cơn thèm ăn trở lại hãy để bệnh nhân ăn các món mình thích nếu được sẽ giúp kích thích cơ thể mau chóng khỏe hơn.
Tạo điều kiện thuận lợi cho bệnh nhân nghỉ ngơi
Nghỉ ngơi là một trong những điều quan trọng nhất để cơ thể bệnh nhân phục hồi, hai yếu tố khác là chế độ ăn uống và thuốc men. Khi bệnh nhân nghỉ ngơi cần được chú ý:
– Hạn chế tiếng ồn: Giảm thiểu TV, radio và nói chuyện quá nhiều. Đặt thời gian thăm khám trong ngày và cho khách biết khi nào bệnh nhân nghỉ ngơi. Ngay cả những hành động vô hại và có thiện chí cũng có thể gây ra sự bất tiện.
– Giữ thời gian thăm cố định: Nếu có nhiều lần thăm khám ngẫu hứng có thể cản trở việc nghỉ ngơi và hồi phục của bệnh nhân. Cần chú ý báo trước khi tới thăm khám và hỏi tình hình để tránh làm ảnh hưởng người bệnh..
– Dành thời gian cho người thân bị bệnh: Hãy thường chia sẻ và ở bên người bệnh vì giai đoạn bệnh diễn ra sẽ rất mệt và cần có người quan tâm để người bệnh có thể an tâm và mau khỏi bệnh
– Ngoài ra, hãy chú ý rằng làn da của người bệnh không quá khô hoặc quá ướt. Nước tắm thảo dược giúp người bệnh luôn sạch sẽ, mùi hương thảo dược giúp người bệnh thư giãn, dễ chịu hơn so với các loại sữa tắm thông thường.
Bài viết đã cung cấp những thông tin hữu ích về việc tắm gội cho bệnh nhân sốt xuất huyết. Theo đó, bệnh nhân có thể tắm gội bình thường nếu thực hiện đúng những lưu ý như: không tắm quá lâu, không tắm bằng nước lạnh, sấy khô tóc nếu gội đầu, không kỳ cọ mạnh nếu có dấu hiệu bầm tím. Tùy thuộc vào mức độ và giai đoạn bệnh, người bệnh cần đi khám và theo dõi sức khỏe để phòng ngừa biến chứng nguy hiểm. Ngoài ra, người bệnh cũng cần tránh một số sai lầm khiến bệnh lâu khỏi như: chủ quan, tự ý dùng thuốc, uống nước lạnh hay ăn đồ ngọt. Như vậy, câu trả lời cho câu hỏi “Sốt xuất huyết có được tắm gội không?” là có, nhưng cần tuân thủ theo những chỉ dẫn của bác sĩ và chăm sóc sức khỏe thật tốt.
